Tá ið løgmaður bæði sigur satt og ósatt viðvíkjandi útbúgvingunum á Fróðskaparsetri Føroya

 

Í løgmansrøðu síni 2013 segði løgmaður: 

”Hægri útbúgving er ein grundleggjandi fyritreyt fyri búskapar- og fólkavøkstri. Fróðskaparsetrið mennist støðugt. Fleiri útbúgvingar verða bodnar út, og talið av umsóknum er í ár metstórt. Heili 378 umsóknir vóru til komandi lestrarár. Av teimumum eru 274 upptikin.”

Her er ein tvørsøgn, dagin eftir løgmansrøðuna gjørdist greitt, at sjáldan fyrr hava umsøkjaratølini til pedagogútbúgvingarnar í Danmark verið hægri. Samstundis setur føroyska útbúgvingin met við lágum umsøkjaratali – tað lægsta, síðani hon varð sett á stovn í 1986.  

 

Her er okkurt, ið ikki ruggar rætt. Eg kenni væl argumentið við, at nógvir pedagogar lesa í Danmark og á netinum, men tað er bara ein partur av frágreiðingini, tí soleiðis hevur tað verið allatíðina síðani 1986, eisini, tá ið umsøkjaratalið til føroysku pedagogútbúgvingina var methøgt. Netútbúgvingarnar komu umleið 2000 og metumsøkjaratalið var aftaná hetta. 

Hvør er so frágreiðingin? Ja, eg skal ikki gera meg klókan uppá alt – hóast eg havi eitt ávíst innlit í økið - tí øll tilgongdin, tá ið nýggja pedagogútbúgvingin varð til, er mest at samanbera við eina komediu hjá italienska nobelprístakaranum Dario Fo, hóast avleiðingarnar hava verið so tragiskar, at best er at samanbera við eina griska tragediu. 

 

 

 

Tí sannleikin er, at nýggja pedagogútbúgvingin er gjørd av fólki heilt uttan kunnleika til og innlit í pedagogútbúgvingarnar, við totalari vanvirðing fyri øllum føroyskum sakkunnleika á økinum – einasti sakkunnleiki, ið hevur verið spurdur, tykist at vera íslendskur.  

Lesa vit skjølini viðvíkjandi upprunanum til útbúgvingarnar, so síggja vit, at høvuðsinnihaldið í arbeiðinum hjá hesum, púra ókvalifiseraða, bólki eru læraraútbúgvingarnar, so eru pedagogútúgvingarnar ein lítil viðfáningur, ið tey av og á minnast til eisini skal gerast. 

 

 

Umframt hesi viðurskifti, so er ein frágreiðing allarhelst tann fullkomiliga vanvirðing politiski myndugleikin við Mentamálaráðnum á odda vísir útbúgvingini, innihaldinum í henni og ikki minst førleikunum hjá pedagogum. Í Mentamálaráðnum tykjast pedagogar at vera eitt slag av ikki persónum. 

 

 

Sjálvandi kann Fróðskaparsetur Føroya kveistra allan fakligan kritikk uttanífrá til viks, og venda blinda eygað til, men tølini tala fyri seg. Harumframt er tað fyrrverandi rektarin á Fróðskaparsetri Føroya, aftaná at útbúgvingarnar vórðu lagdar saman, ið hevur høvuðsábyrgdina av allari hesi ábyrgdarleysu miseru, so kanska hevði verið uppá tíðina at Fróðskaparsetrið stingur hondina í egna barm. 

Er tað løgið so fá søkja føroysku pedagogútbúgvingarnar?